Is er toekomst voor het Gronings? Deze vraag staat op zaterdag 17 maart onder meer centraal tijdens de Dag van de Grunneger toal. Tijdens de streektaaldag, die traditiegetrouw plaatsvindt in de Meertmoand Streektoalmoand, zijn er verschillende activiteiten waarbij het Gronings en het gebruik ervan onder de loep worden genomen. Om een beeld van de toekomst te kunnen geven, hebben we voorbeelden uit het verleden en heden nodig. Die voorbeelden komen tijdens de Dag ook ruim aan bod. Tekstschrijver en zanger Jan Veldman opent de 9e editie van het taalevenement, dat plaatsvindt bij de Groninger Archieven in Stad.
Jan Veldman
Jan Veldman is geboren en getogen Groninger (Doodstil) en veelzijdig schrijver, van toneelteksten en filmscenario’s tot tv-scripts en liedjes. In het verleden schreef hij toneelteksten voor onder meer Tryater, Orkater, Ro-theater, Citadel, Theater te Water, WAARK en NNT. Ook was hij (mede)schrijver van de tv-serie Boven Wotter en de succesvolle theaterfeuilleton Uut de Hoogte.
Groningers kennen hem van nummers die hij schreef en zong met Voorheen de Bende (‘Doen in Oskerd’ en `Traainconducteur’) en Trio Kloosterboer (`Bapao’). Ondanks dat Jan Veldman al geruime tijd in het westen woont blijft hij Grunneger in hart en nieren. Tijdens de Dag van de Grunneger toal vertelt en zingt Jan Veldman zijn verhaal. Over hoe hij, als privépersoon in den vreemde, tegen het Gronings en Groninger zijn aankijkt.
Pergram
Tijdens de Dag van de Grunneger toal is er ruim aandacht voor hedendaagse streektaalmuziek met optredens van onder meer Jan Henk de Groot, Dion Bouwes, 2 Körten – 2 Langen en Westkantstad. Met Platt-Pop duo Die Tüdelband uit Hamburg nemen we een muzikaal kijkje over de grens. Bezoekers kunnen Gronings leren tijdens de broescursussen Grunneger toal. Tijdens de traditionele Toal- en Boukenmaart presenteren streektaalorganisaties en regionale boekhandelaren zich en is er een expo van Drukkers in de Marge. Verzamelaar Boelo Bats presenteert de bijzondere boekencollectie van Kornelis ter Laan: onder meer zo’n 70 boeken, aantekeningen en het zeldzame vertaalde lijfboek van Theodor Hertzka: Freiland (1895) met aantekeningen van Ter Laan. In het Literair café staan de schrijvers en dichters van het digitale tijdschrift Oader centraal en de Verhoalenvertellers komen langs met bijzondere verhalen in en over het Gronings.
Lezens
Het gebruik van het Gronings komt ook ruim aan bod tijdens de lezingen. Louis Stiller vertelt over het taalproject ‘Leesbaar Groningen. De literaire kaart van Grunnen’ en Christopher Bergmann geeft uitleg over verschil tussen Groninger spreektaal en schrijftaal. De dichters Willem Tjebbe Oostenbrink en Are Meijer nemen bezoekers mee in een ‘Ommelaandse reis ien Westerketierder poëzie’. Bezoekers die willen weten hoe je Groninger liedjes schrijft kunnen aanschuiven bij liedschrijver en zanger Bert Hadders. De toekomst van het Gronings wordt onderzocht tijdens de drieluiklezing van prof. dr. Goffe Jensma (RUG), dichter Jan Glas en zangeres Marlene Bakker. Goffe Jensma en Jan Glas zijn beide werkzaam voor het Centrum Groninger Taal & Cultuur, een nieuwe samenwerking van het Huis van de Groninger Cultuur en Bureau Groninger Taal & Cultuur. Tijdens de lezing komt het Groninger Woordenboek nieuwe stijl aan bod en hoe kunst en wetenschap de Groninger taal beïnvloeden.
Moi
Ter gelegenheid van de Dag van de Grunneger toal verschijnt ook dit jaar weer het magazine Moi met interviews en achtergrondverhalen over de Dag. Moi wordt verspreid onder de lezers van Stad & Lande en Krödde. Het magazine is verder gratis af te halen bij de Groninger Archieven, VVV kantoor Groningen en de Openbare Bibliotheken in stad en provincie. Online is het magazine te downloaden op www.webloug.nl.
***************************************************************************
Randprogrammering: de Grode Grunneger Oavend
Twee dagen voorafgaande aan de Dag van de Grunneger toal vindt de Grode Grunneger Oavend plaats; een wel heel bijzondere en bonte avond waar ‘de stand van t Grunnegs’ onder de loep wordt genomen. Zit er nog toekomstmuziek in onze moedertaal of is het een zinkend schip? De Grode Grunneger Oavend wordt gehouden in het der Aa-Theater met een avondvullend programma. Centraal element van de avond is de Grunneger quiz onder leiding van RTV Noord-man Wiebe Klijnstra, bekend van Klouk en De Noordmannen. Er is muziek van VanDeStraat, de huisband van de avond met frontman Olaf Vos, en Grunneger soul van Theo de Groot, Roger Goudsmit & Marieke Klooster. Herman Sandman komt langs en verdiept zich in de zonnige en donkere toekomst van het Gronings. En natuurlijk mag de ‘Godfather van t Grunnegs’ Henk Scholte niet ontbreken op een avond als deze. De presentatie is in handen van Theo de Groot (theatermaker, o.a. bij Peerd), en natuurlijk is Rolf Schreuder de man van de techniek.
***************************************************************************
De Dag van de Grunneger toal en de Grode Grunneger Oavend worden georganiseerd door Centrum Groninger Taal & Cultuur (samenwerking Huis van de Groninger Cultuur en Bureau Groninger Taal en Cultuur (RUG)), Groninger Forum Bibliotheek, Stichting t Grunneger Bouk, en de Groninger Archieven. De Dag van de Grunneger toal wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de Provincie Groningen.
Binnenkort zijn de complete programma’s van de Dag van de Grunneger toal en de Grode Grunneger Oavend bekend. Kijk hiervoor op de website http://www.webloug.nl/
Dag van de Grunneger toal
Zaterdag 17 maart van 11.00 tot 16.00 uur
Locatie: gebouw Groninger Archieven (Cascadeplein 4) en Cascadeplein 10 in Groningen
Grode Grunneger Oavend
Donderdag 15 maart van 20.30 – 22.30 uur
Locatie: der Aa-Theater in Groningen
Reserveren kan via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Voor beide evenementen geldt: Toegang gratis
